Kamera ve Kamera Hareketleri

Çevrinme (Pan)

Kameranın sağdan sola, soldan sağa doğru yaptığı çevrinme hareketine pan denir. Soldan sağa yapılan harekete, sağa pan, sağdan sola yapılan harekete ise sola pan denir. Uzun bir objeyi, örneğin uzun bir gemiyi çekerken, gemi hakkında daha çok detay verebilmek için pan yapılır. Pan hareketinin hızı çok önemlidir. Detayların kaybolmayacağı kadar yavaş, seyirciyi sıkmayacak kadar tempolu olmalıdır.

Tilt

Kameranın dikey eksende yukarıdan aşağıya veye aşağıdan yukarıya doğru yaptığı hareketlere denir. Kamera gövdesinin yükselip alçalarak yaptığı hareketten farkı, çekim düzeninin değişmemesidir. Yukarıdan aşağıya doğru yapılan harekete tilt down, aşağıdan yukarıya doğru yapılan harekete ise tilt up denir. Örneğin, bir binayı yukarıdan aşağıya doğru taradığımızda oluşan hareket tilt down olur.

İleri-Geri Hareket (Truck)

Kamera ile yatay eksende ileriye ve geriye doğru yapılan harekettir. Dolly, pedestal veya şaryo ile yapılabilir. Hareket takiplerinde kullanılır. Hareket takiplerinde kullanılır. Konunun hareketine aksi istikamette yapılabilir. Bu sayede konunun olduğundan daha hızlı hareket ettiği etkisi uyandırılabilir. Çerçeveyi gereksiz yere büyütmemek veya küçültmemek için kullanılır.

Kayma (Dolly)

Kamera gövdesini hareket ettirerek yapılan mekanik harekettir. Kamerayı ele alarak ve kamera sallanmasını, titremeyi göz ardı ederek yapılabilir. Kayma hareketi düz zeminlerde tekerlekli bir tripod veya dolly ile zeminin bozuk olduğu yerlerde şaryo kurarak yapılabilir. Yürüyen, koşan bir kişiyi çerçeve genişliğini değiştirmeden takip etmek amacıyla sık sık kullanılır.

Yukarı-Aşağı Hareket (Pedestal)

Kamera ile yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya doğru dikey eksende yapılan harekettir. Örneğin, bir insanı ayaklarından başına kadar çerçeveyi genişletmeden takip etmek için yapılır. Dikey nesnelerin yüzeylerindeki resim veya kabartmayı takip ederken tilt hareketi yapılırsa netlik bozulması ve çerçeve büyümesi probleminden kaçınmak için kullanılır.

Ark

Kameranın dairesel olarak yaptığı harekettir. Çerçevenin sabit tutulması, hareketin doğru yapılması için gereklidir. Resim çerçevesinin başlangıç ile bitiş karelerinin aynı formatta olmaları tercih edilir.

Zoom

Çekilen konunun sabit bir yerde durması ve kamera gövdesiyle hareket etmeye gerek kalmadan görüntü açısının büyümesi veya küçülmesinin mercekler yardımıyla sağlanmasıdır. Objektif içinde bulunan merceklerin ileri veya geri hareketiyle yapılır. Bu optik kaydırmaya “zoom” denir. Sabit açılı objektiflerde, odak uzaklığı sabit olduğundan bu hareket mümkün değildir. Değişken açılı zoom objektifler ile mümkündür. Aslında zoom objektifler, ani açı değişiklikleri gerektiğinde, kameranın sık sık objektif değiştirmesi gereken durumlarda zaman kaybını ortadan kaldırmak amacıyla ve bir çok objektifin taşınamayacağı durumlar için üretilmektedir. Ancak bu ani açı değişikliğini bir hareket olarak kullanan yönetmenler ile zoom hareketi ortaya çıkmıştır.

Çerçeveye sığmayan konunun genelini görmek için veya genel görüntü içinden detaylar almak için zoom yapılır. Zoom hareketinde çerçeve genişler veya daralır. Bu durumun göz önünde bulundurulması halinde kullanılabilir. Örneğin uzaktan kameraya yaklaşan bir insanı göğüs planda takip etmek için ilk objektif genişliği eğer 125mm ise, o insan kamera yakınına geldiğinde objektif çapı 20mm civarına kadar genişlemektedir. Bu durumda, kameraya yaklaşan insanı çerçeve dışı bırakmamak için etraftan konuyla ilgisi olmayan bir çok şey çerçeveye girecektir.

Zoom hareketinde en büyük dezavantaj, dar bir açıyla nesneyi çektiğimizde arka planın flulaşması, objenin genelini görmek için açı genişletildiğinde ise arka planında netleşmesidir. İnsan gözü bir görüntüden başka bir görüntüye geçerken keserek hareketi takip eder. Yani insan gözünün doğasında zoom yoktur. Beyin ise bu hareketi düzeltemez.

Zoom hareketi aslında ciddi bir kamera hareketidir ve zaten çerçeve içinde hareket eden nesneler varsa izleyicinin dikkatini dağıtmamak için ayrıca bir zoom hareketi yapılması tavsiye edilmektedir.

Kombine Hareketler

Kamera ile aynı anda birden fazla hareketin yapılmasına kombine hareket denir. Sıkça kullanılmasının seyirciyi karmaşaya ve mekan hakkındaki bilgileri alamamasına neden olması sebebiyle özel hareketler olarak az kullanılır. Birbiri ardına kombine hareket yapılmaz veya monte edilmez. Çerçevenin gereğine göre aynı anda sağa pan ve tilt yapılabilir. Bu bir kombine harekettir. Kameraman aynı anda kamera gövdesini sola döndürerek yukarı kaldırır, netlik ise kamera asistanına aittir.

Bu hareketler kameraman tarafından kontrol edilerek el ile manuel veya uzaktan kontrol ile otomatik olarak uygulanabilir. Kameranın objektif düzeninin üzerine takılan remote control cihazları ile zoom hareketi ve netlik kamera asistanı tarafından uzaktan kontrol edilebilir. Kamera gövdesine takılan servo motorlu sistemler ile kamera her yöne kameramanın kontrolü ile döndürülebilir.

Kill Bill Volume 1 filminde kamera hareketlerinin hemen hemen hepsi kullanılmıştır. Özellikle zoom hareketleri ve tilt hareketleri yoğun biçimde kullanılmıştır. Ayrıca bu filmde kombine kamera hareketlerini özellikle aksiyon sahnelerinde görmek mümkün olmaktadır.